In dit artikel vind je een aantal voorbeelden van hulpmiddelen die je als leerkracht, begeleider of ouder kunt inzetten. Sommige hulpmiddelen zijn bedoeld om samen met een gedragskundige of SI-specialist te gebruiken. Voor de meeste hulpmiddelen is training nodig om het hulpmiddel te kunnen gebruiken.

hulp aan prikkelgevoelige kinderen op school of in een groep

In het kort: in dit artikel vind je voorbeelden van hulpmiddelen, bedoeld voor begeleiding van kinderen en jongeren met autisme en een verstandelijke beperking op school of in een groep. Deze hulpmiddelen zijn verzameld door het netwerk van onderzoeksproject De Sensatie van een Goed Leven.

voor kinderen met autisme, hun ouders, begeleiders en leerkrachten

De hulpmiddelen in het overzicht in dit artikel zijn gebaseerd op vakinhoudelijke kennis en ervaringskennis. Ook zijn ze (deels) onderbouwd vanuit wetenschappelijke kennis over prikkelverwerking bij mensen met autisme en een verstandelijke beperking. Naar de effectiviteit van deze hulpmiddelen is echter geen of weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan. Er zijn wel positieve ervaringen mee opgedaan in de praktijk. De meeste hulpmiddelen vragen training om ze te gebruiken, en er zijn – mede om  die reden – vaak kosten verbonden aan het gebruik ervan.

Per hulpmiddel beschrijven we in onderstaand overzicht de volgende punten:

– wat het hulpmiddel is;

– voor welke doelgroep het geschikt is;

– door wie het te gebruiken is;

– gebruikerservaringen (indien beschikbaar);

– links naar bronnen met meer informatie.

hulpmiddelen voor gebruik op school of in een groep

Het Autismepaspoort is een online instrument voor kinderen met autisme, hun ouders, leerkrachten en begeleiders.

Met dit instrument worden belangrijke individuele kenmerken en behoeften van een kind zorgvuldig in kaart gebracht en overzichtelijk weergegeven op 2 vellen papier. Zo ziet iedereen die met het kind omgaat in één oogopslag wat de kwaliteiten, beperkingen, behoeften en alle andere belangrijke zaken van het kind zijn. Zodat men hier optimaal rekening mee kan houden.

Het Autismepaspoort is ontwikkeld door Spectrumvisie en gemaakt om te gebruiken door ouders en scholen.

Het is een betaald online instrument. Aanschaf kost 89 euro per paspoort, daarna zijn de kosten 10 euro per jaar. Met dit abonnement kun je het paspoort steeds aanpassen, bijvoorbeeld als bepaalde kenmerken veranderen.

De NVA zegt over het Autismepaspoort: “Juist het gebruik van de laatste theorieën over autisme, en de toetsing hiervan in de praktijk, geeft dit instrument een grote meerwaarde.’’ NVA-leden krijgen 20 euro korting op de aanschaf van het Autismepaspoort.

Meer informatie over het Autismepaspoort: autismepaspoort.nl

Op de website 7zintuigen.nl vind je een uitgebreid aanbod van boeken, informatie, tips, downloads en cursussen voor leerkrachten en ouders van kinderen die last hebben van onder- of overprikkeling.

Er zijn vier verschillende boeken:

– “wiebelen en friemelen in de klas”

– “wiebelen en friemelen werkboek”

– “wiebelen en friemelen thuis”

– ‘wiebelen en friemelen voor mensen met een verstandelijke beperking’

In de cursus leer je met behulp van videobeelden, oefeningen en casussen onder- en overprikkeling herkennen. En je leert ook wat je eraan kunt doen. Op de website zijn daarnaast filmpjes te vinden waarin verschillende onderwerpen kort worden uitgelegd, zoals wat kenmerkend is voor een onderprikkeld kind.

Er zijn verschillende workshops, lezingen en trajecten op maat mogelijk (kosten verschillen per onderdeel)

Meer informatie: www.7zintuigen.nl

De website, het boek en de cursussen van prikkels in de groep geven inzicht in prikkelverwerking. Ze bieden ook praktische hulpmiddelen voor hulp aan prikkelgevoelige kinderen in de klas of in een groep.

Prikkels in de groep is bedoeld voor leerkrachten van kinderen met autisme en een verstandelijke beperking op de basisschool of in het speciaal onderwijs.

De praktische handvatten, tips en spellen van prikkels in de groep zijn bedoeld om leerkrachten inzicht te geven in hoe prikkelgevoeligheid zich kan uiten bij kinderen en biedt concrete houvast om hiermee om te gaan.

Via de website vind je een boek, workshops en studiedagen rondom de sensorische informatieverwerking van een kind in een klas of groep. De kosten verschillen per product. Het boek kost 22 euro.

Meer informatie: www.prikkelsindegroep.nl 

Op ontwikkeltaal.nl staat een poster met praktische tips en interventies voor het omgaan met onder- en overprikkeling in de klas. Een handige poster om snel inzicht te krijgen in prikkelverwerking en wat je als leerkracht kunt doen wanneer een kind in je klas last heeft van onder- of overprikkeling. Wim Bielderman ontwikkelde de poster en schreef er een informatief artikel bij voor leerkrachten.

Prikkels beïnvloeden ons gedrag. Het prikkelprofiel brengt deze prikkels in kaart en geeft tools om prikkels te verminderen en onder- of overprikkeling te voorkomen. Het is ontwikkeld voor kinderen van de basisschool en het voortgezet onderwijs. Voor kinderen met en zonder autisme, voor thuis en in de klas. Het prikkelprofiel bestaat uit een werkboek, kaartenset en training.

Bekijk de downloads van de werkbladen van het Prikkelprofiel hier.

Het prikkelprofiel is bedacht door Merlijn Goldsack. Merlijn: “Dit mooie en praktische prikkelprofiel is ontstaan doordat ik veel last heb van prikkels die mijn dagelijks leven beïnvloeden.” En er zijn veel meer kinderen die hier last van hebben. Om dat in kaart te brengen vindt Merlijn dat er in elke klas voor ieder kind een prikkelprofiel moet komen.

Nynke Zuurmond is de drijvende kracht achter het Prikkelprofiel. Zij geeft vanuit haar ervaringskennis en vakkennis workshops over het Prikkelprofiel aan leerlingen in de klas, aan professionals uit het werkveld en aan schoolteams en ouders.

Meer informatie: prikkelprofiel.nl en autismepositief.nl/prikkelprofiel.